Ενημέρωση

Είναι με μεγάλη χαρά που αποδέχθηκα την πρόσκλησή σας να παραστώ στη σημερινή Παρουσίαση των Πεπραγμένων της ΑΗΚ για το 2022. Μια χρονιά ορόσημο για την ΑΗΚ, αφού συμπλήρωσε 70 χρόνια γεμάτα προσφορά στον τόπο μας, αλλά και ομολογουμένως δύσκολη, αφού οι προκλήσεις που είχαμε να αντιμετωπίσουμε στα ενεργειακά θέματα ήταν πρωτοφανείς.

Οι λόγοι είναι γνωστοί: η απότομη επανεκκίνηση της οικονομίας το 2021 και, ακολούθως, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, προκάλεσαν μια άνευ προηγουμένου διατάραξη στην ισορροπία ζήτησης και προσφοράς σε φυσικό αέριο.

Η διατάραξη αυτή μεταφέρθηκε, ως αναμενόταν, και στον εφοδιασμό με άλλα βασικά προϊόντα, όπως ο λιθάνθρακας και το αργό πετρέλαιο, τα οποία χρησιμοποιούνται σε εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής. Το αποτέλεσμα ήταν πρόσθετες αυξήσεις και αστάθεια των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας.

Δυστυχώς, όσο η Κύπρος παραμένει ενεργειακά απομονωμένη από τον υπόλοιπο κόσμο και όσο το ενεργειακό της μείγμα εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εισαγωγή ορυκτών καυσίμων, η οικονομία της και, κατ’ επέκταση, η ευημερία των πολιτών της, θα είναι έρμαιο των απρόβλεπτων διεθνών εξελίξεων που προκαλούν διαταράξεις στην αλυσίδα εφοδιασμού με ενέργεια.

Για να θωρακίσουμε την κοινωνία από την ενεργειακή κρίση, λαμβάνουμε μια σειρά από μέτρα. Συνολικά, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το κόστος των μέτρων αυτών ξεπέρασε τα 440 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων το 45% διατέθηκε για την άμεση ανακούφιση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.

Η προσπάθειά μας είναι να μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία, επισπεύδοντας και εντατικοποιώντας τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία, με τη λήψη μεσοπρόθεσμων μέτρων που αποσκοπούν στην προώθηση της αυτοπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τη μεγάλης κλίμακας ανακαίνιση υφιστάμενων ενεργοβόρων κατοικιών, την ενεργειακή αναβάθμιση επιχειρήσεων και την προώθηση της πράσινης ενέργειας σε γεωργικές δραστηριότητες, όπως η άρδευση.

Επιπλέον, επαναπροσδιορίσαμε την ενεργειακή μας πολιτική, ώστε αφενός να επιτυγχάνεται η μείωση του αντίκτυπου που έχει στην οικονομία το κόστος των εισαγωγών ενέργειας και αφετέρου να επιταχύνεται η ευθυγράμμιση των στόχων μας για την ενέργεια και το κλίμα με την ευρύτερη Ευρωπαϊκή Πολιτική «Fit-for-55». Οι στόχοι, οι επιδιώξεις, οι πολιτικές και τα μέτρα που τροχοδρομούνται την περίοδο 2023-2030 αναλύονται στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, το οποίο βρίσκεται στο τελικό στάδιο αναθεώρησης.

Φίλες και φίλοι,

Επιτρέψετέ μου να δώσω συνοπτικά το στίγμα της στρατηγικής μας για την ενέργεια, η οποία περιστρέφεται γύρω από τρεις βασικούς πυλώνες:

• Ο πρώτος πυλώνας θέτει την ανάπτυξη της ανανεώσιμης ενέργειας στο επίκεντρο, με τρόπο βιώσιμο και οικονομικά αποδοτικό.
• Ο δεύτερος αφορά στην ενδυνάμωση της ενεργειακής ασφάλειας σε όλους τους χρονικούς ορίζοντες, από την ανάγκη για μακροχρόνια επάρκεια σε ηλεκτροπαραγωγή, μέχρι και τη διασφάλιση της δυνατότητας των διαχειριστών των δικτύων να μπορούν να ανταποκρίνονται με επιτυχία στη διαχείριση των καθημερινών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν, λόγω και της αύξησης της μη ελεγχόμενης παραγωγής από ανανεώσιμες πηγές.

Αυτός ο πυλώνας προνοεί για τη δημιουργία αναγκαίων και κρίσιμων υποδομών, όπως είναι τα έξυπνα δίκτυα, οι ενεργειακές διασυνδέσεις, και τα συστήματα εκμοντερνισμού που βασίζονται στις τελευταίες εξελίξεις της τεχνολογίας της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό, έτσι επιτρέψετέ μου να επιμείνω σε αυτό, ότι χωρίς τις αναγκαίες υποστηρικτικές υποδομές δεν μπορούμε να μιλούμε για περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ και επίτευξη φιλόδοξων στόχων για ανάπτυξη της ανανεώσιμης ενέργειας.

Στο πλαίσιο ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας, η Κυπριακή Δημοκρατία εξετάζει επίσης, παράλληλα με τις υπό κατασκευή υποδομές εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αέριου στο Βασιλικό, και το ενδεχόμενο εισαγωγής φυσικού αερίου με αγωγό από την Ανατολική Μεσόγειο, το οποίο μπορεί να καλύψει μέρος των αναγκών για ηλεκτροπαραγωγή. Για τον σκοπό αυτό έχουν πραγματοποιηθεί πρόσφατα κάποιες προκαταρκτικές επαφές τόσο σε επίπεδο κρατών όσο και με ενδιαφερόμενες εταιρείες, οι οποίες αναμένεται να συνεχιστούν.

• Τέλος, ο τρίτος πυλώνας αφορά στη στήριξη των ευάλωτων συμπολιτών μας, καθώς και στην παροχή κατάλληλων κινήτρων σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις και δημόσιους φορείς, ώστε να μπορέσουν να εκμεταλλευτούν τα οφέλη που προκύπτουν από την αυτοπαραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας και τη συμμετοχή τους σε ενεργειακές κοινότητες, όπου θα έχουν τη δυνατότητα να μοιράζονται την ενέργεια που παράγουν με άλλους «ενεργούς πελάτες».

Σημαντικό μέρος της χρηματοδότησης των προαναφερόμενων έργων θα προέλθει από ευρωπαϊκά κονδύλια. Η Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου θα λάβει ένα μεγάλο ποσοστό αυτών των πόρων – περί τα 120 εκατομμύρια ευρώ – για να προχωρήσει τάχιστα στην υλοποίηση των πολύ κρίσιμων υποδομών που απαιτούνται για την ενεργειακή μετάβαση της χώρας μας.

Πέραν αυτού, η Κυβέρνηση στηρίζει έμπρακτα το έργο της ΑΗΚ με τις ακόλουθες ενέργειες:

• Υπέβαλε στη ΡΑΕΚ το σχέδιο εγκατάστασης συστημάτων ΑΠΕ, όπως αυτό εκπονήθηκε από την ΑΗΚ,
• στήριξε τα αιτήματα της ΑΗΚ για χρηματοδότηση εργασιών για αναβάθμιση και αυτοματοποίηση του δικτύου ύψους 83,3 εκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, καθώς και για κάλυψη από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας του κόστους που θα επιβάρυνε τους καταναλωτές για την εγκατάσταση έξυπνων μετρητών, ύψους 35 εκατομμυρίων ευρώ,
• υποστήριξε το αίτημα της ΑΗΚ προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να δοθεί παρέκκλιση για τη συνέχιση της λειτουργίας του ηλεκτροπαραγωγού σταθμού στη Δεκέλεια μέχρι το τέλος του 2029,
• υποστήριξε το αίτημα του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου και της ΑΗΚ προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να δοθεί παρέκκλιση ώστε να μπορούν να έχουν στην ιδιοκτησία τους και να λειτουργούν εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας, με δυνατότητα οι εγκαταστάσεις αυτές να τύχουν χρηματοδότησης από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, καθώς και από τα έσοδα της Κυπριακής Δημοκρατίας που προέρχονται από τη δημοπράτηση ρύπων,
• προώθησε πλείστες από τις ζητούμενες θέσεις εργασίας, κυρίως για συγκεκριμένους τομείς όπου απαιτείται άμεση στελέχωση,
• ζήτησε από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΑΗΚ να υποβάλει στο Υπουργείο ολοκληρωμένο σχεδιασμό για την αναβάθμιση του ηλεκτροπαραγωγού σταθμού στη Δεκέλεια, και
• εισηγήθηκε στο Διοικητικό Συμβούλιο τη διενέργεια μελέτης, από εξωτερικούς Συμβούλους, για τον καταρτισμό της στρατηγικής της Αρχής για την ενεργειακή μετάβαση, με βάση τους σχεδιασμούς του Κράτους.

Είμαι σίγουρος ότι η αγαπητή Πρόεδρος θα αναφερθεί διεξοδικά στα επιτεύγματα του Οργανισμού μέσα στο 2022, αλλά και στα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη. Θα ολοκληρώσω, λοιπόν, τον χαιρετισμό μου με το όραμά μας για τον Οργανισμό, το οποίο δεν θα σταματήσω να επαναλαμβάνω με κάθε ευκαιρία.

Οραματιζόμαστε μια ΑΗΚ πρωτοπόρο στον ηλεκτρισμό, η οποία να λειτουργεί ως ένας Οργανισμός που να μειώνει το κόστος ηλεκτρισμού στην Κύπρο. Ταυτόχρονα όμως, θέλουμε και μια ΑΗΚ πρότυπο κέντρο καινοτομίας και τεχνολογίας, η οποία να αποτελεί σημείο αναφοράς για όλες τις επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας που δραστηριοποιούνται στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας.