Ενημέρωση

Μία εξαιρετική ευκαιρία για αλλαγή του μοντέλου διαβίωσης και ανάπτυξης της χώρας μας, αποτελεί η δέσμευσή μας για ταχεία μετάβαση στην πράσινη οικονομία, η οποία καθοδηγείται από την επιτακτική ανάγκη για αναστροφή της κλιματικής αλλαγής.

Η ενεργειακή στρατηγική του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας (ΥΕΕΒ) που έχει ως επίκεντρο την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα με ταυτόχρονη αύξηση της διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών, καθώς και την υιοθέτηση πρακτικών κυκλικής οικονομίας και την εξοικονόμηση ενέργειας, δημιουργεί προϋποθέσεις για μείωση των ρύπων και, συνεπώς, για καλύτερη ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε, και συγκράτηση του κόστους ηλεκτρισμού. Επιπλέον, διασφαλίζεται η ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, προωθείται η άρση της ενεργειακής μας απομόνωσης και οι πράσινες επενδύσεις, δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας και ενισχύεται η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεών μας διεθνώς.

Μία από τις θεμελιώδεις αρχές της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για την οικοδόμηση μίας Ευρώπης με ουδέτερο αποτύπωμα άνθρακα το 2050, αποτελεί και η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, τομέας που δεν μπορούσε να λείπει από τις προτεραιότητες και τη στρατηγική μας. Τα έως τώρα αποτελέσματα από τις δράσεις του ΥΕΕΒ καταδεικνύουν ότι έχουμε ξεπεράσει τους στόχους μας για την περίοδο 2014 – 2020, καταφέρνοντας να πετύχουμε σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας της τάξης του 132%.

Η επίτευξη του εν λόγω στόχου ήταν αποτέλεσμα σταδιακής εφαρμογής 17 μέτρων και πολιτικών, μεταξύ των οποίων έργα ενεργειακής αναβάθμισης στα δημόσια κτήρια, παροχή χορηγιών δεκάδων εκατομμυρίων για εξοικονόμηση ενέργειας σε κατοικίες και επιχειρήσεις, αντικατάσταση οδικού φωτισμού και υποχρεωτική, από το 2007, ενεργειακή αναβάθμιση στα νέα κτήρια ή τα κτήρια που ανακαινίζονται. Έκτοτε οι απαιτήσεις για ενεργειακή αναβάθμιση έχουν αναθεωρηθεί τέσσερις φορές, θέτοντας κάθε φορά υψηλότερα επίπεδα ενεργειακής απόδοσης. Από 1^η Ιουλίου 2020 απαιτείται όπως τα νέα κτήρια έχουν σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας.

Η θετική πορεία που αποτυπώνεται στους δείκτες, είμαι πεπεισμένη ότι θα συνεχιστεί και κατά την επόμενη δεκαετία. Το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα θέτει ως στόχο ελάχιστης εξοικονόμησης το 17% έως το 2030, αλλά δεδομένης και της αναθεώρησής του στη βάση των πιο φιλόδοξων στόχων που έθεσε η Ευρωπαϊκή Ένωση για περαιτέρω μείωση των εκπομπών, θα προσπαθήσουμε για ακόμη υψηλότερα επίπεδα εξοικονόμησης ενέργειας, κάτι που θα έχει άμεσα οφέλη και στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος. Η αισιοδοξία μας ότι βρισκόμαστε στη σωστή πορεία, έγκειται σε πέντε δεδομένα:

1. Στην αύξηση του ποσού που θα διατεθεί κατά τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027 στο πλαίσιο των σχεδίων χορηγιών «Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω», σε οικίες, επιχειρήσεις και δημοτικές αρχές.
2. Στην αναβάθμιση των σχεδίων του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞΕ και στην εφαρμογή στοχευμένων σχεδίων για εξοικονόμηση ενέργειας στις ευάλωτες ομάδες.
3. Στη σταδιακή αλλαγή της κουλτούρας από πλευράς πολιτών στα θέματα της πράσινης ανάπτυξης.
4. Στο τεράστιο περιθώριο για ενεργειακή αναβάθμιση του υφιστάμενου οικοδομικού δυναμικού της χώρας μας.
5. Στις απαιτήσεις, πρώτον, για μηδενική κατανάλωση ενέργειας στο νεόδμητο οικοδομικό δυναμικό της χώρας από 1^η Ιουλίου 2020 και, δεύτερον, για αναβάθμιση σε ενεργειακή κατηγορία Α για κατοικίες που υφίστανται ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας και Β+ για όλα τα υπόλοιπα κτήρια, από την ίδια ημερομηνία.

Πολλαπλάσιες χορηγίες

Εάν αναλογιστεί κανείς ότι σε ολόκληρη την προγραμματική περίοδο 2014-2020 με τα €31 εκατ. που είχαν διατεθεί σε σχέδια χορηγιών στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων καταγράψαμε σημαντικές επιδόσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας, με τις τριπλάσιες χορηγίες που θα χορηγηθούν κατά τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027 μπορούμε να πετύχουμε ακόμη περισσότερα.

Μόνο το 2021 προκηρύχθηκαν σχέδια που αγγίζουν τα €43 εκατ., ενώ προγραμματίζεται να προκηρυχθεί εντός Νοεμβρίου άλλο ένα σχέδιο ύψους €5 εκατ. για αντικατάσταση ενεργοβόρων συσκευών από ευάλωτους καταναλωτές, στο πλαίσιο της κυβερνητικής πολιτικής για παροχή αντισταθμιστικών μέτρων στις ανατιμήσεις ρεύματος.

Τον περασμένο Μάρτιο το ΥΕΕΒ προχώρησε στην πρώτη προκήρυξη του σχεδίου Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω στις κατοικίες. Μέσα σε χρόνο ρεκόρ, δεχτήκαμε πέραν των 2.100 αιτήσεων, κάτι που μας οδήγησε στην πρόσθεση άλλων €5 εκατ. στον προϋπολογισμό του σχεδίου, ανεβάζοντας τις συνολικές χορηγίες στα €35 εκατ. Το έντονο ενδιαφέρον των πολιτών για τα σχέδιά μας, αναδεικνύει ότι έχουμε αντιληφθεί ως κοινωνία την ανάγκη και τους τρόπους για να εξοικονομήσουμε ενέργεια, με όφελος τόσο για την τσέπη του καταναλωτή όσο και για περιβάλλον. Είναι υποχρέωσή μας ως κράτος να ανταποκριθούμε στο ενδιαφέρον των πολιτών και να δώσουμε περισσότερα κίνητρα για εξοικονόμηση ενέργειας.

Το 2022 θα προκηρυχθεί εκ νέου το σχέδιο «Εξοικονομώ-Αναβαθμίζω» στις κατοικίες για ακόμα €35 εκατ., ενώ οι επιχειρήσεις και οι δημοτικές αρχές θα μπορούν επίσης να επωφεληθούν με σχέδιο χορηγιών ύψους €40 εκατ., το οποίο θα προκηρυχθεί, επίσης, τον επόμενο χρόνο. Το δε ετήσιο σχέδιο του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞΕ, που ξεπερνά συνήθως τα €7 εκατ. ευρώ, θα συμπεριλαμβάνει πλέον κατηγορία για virtual net metering και θα έχει αναδρομική ισχύ με τη λήξη του προηγούμενου, ώστε να είναι διαρκώς ανοικτό για τους πολίτες ως επιπλέον κίνητρο για μεμονωμένες επενδύσεις, όπως η θερμομόνωση οροφής και η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών.

Έχουμε ακόμη δρόμο

Οι προκλήσεις ενώπιόν μας είναι μεγάλες, δεδομένου ότι το δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας στη χώρα μας είναι τεράστιο. Φτάνει να αναλογιστούμε ότι με βάση τη Μακροπρόθεσμη Στρατηγική Ανακαίνισης Κτηρίων, το 91% του κτηριακού δυναμικού της Κύπρου χτίστηκε πριν από την καθιέρωση απαιτήσεων ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης.

Είναι γι’ αυτό που ως Υπουργείο Ενέργειας ενθαρρύνουμε τους πολίτες να εκμεταλλευτούν τις χορηγίες μας και να αναζητήσουν τις λύσεις. Σε μία εποχή που οι ανατιμήσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος πιέζουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, γίνεται περισσότερο αντιληπτό ότι η ενεργειακή αναβάθμιση αποτελεί μία έξυπνη επένδυση, αφού μπορεί να επιφέρει εξοικονόμηση ενέργειας έως και 60-70%, με αντίστοιχη μείωση στο κόστος θέρμανσης και ψύξης. Σημαντική επένδυση αποτελεί και η αντικατάσταση ενεργοβόρων ηλεκτρικών συσκευών με νέες, υψηλής ενεργειακής απόδοσης, οι οποίες βοηθούν στην εξοικονόμηση ενέργειας έως και 50% από τη λειτουργία τους.

Εμείς, ως ΥΕΕΒ, θα συνεχίσουμε να παρέχουμε κίνητρα, να στηρίζουμε και να ενημερώνουμε τους συμπολίτες μας για τα οφέλη από την αποδοτική μετατροπή των υφιστάμενων κτηρίων σε κτήρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης. Θα πετύχουμε έτσι το κτηριακό δυναμικό της χώρας μας να απαλλαγεί από τις ανθρακούχες εκπομπές, προκειμένου να συμβάλει στην υλοποίηση του υπαρξιακής σημασίας στόχου της κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050.