Useful Information

• Αλλάζουν οι ενεργειακοί μας σχεδιασμοί και ο ενεργειακός χάρτης της Ανατολικής Μεσογείου, μετά τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία;

• Στο διεθνές περιβάλλον τα πράγματα δεν μπορεί να είναι ποτέ στατικά κι αυτό ισχύει και για τον τομέα της ενέργειας. Με βάση τα σημερινά δεδομένα σαφώς και αναβαθμίζεται ο ενεργειακός ρόλος της Ανατολικής Μεσογείου, είναι, ωστόσο, νωρίς ακόμη να πούμε μετά βεβαιότητας πώς θα αλλάξουν οι ενεργειακοί σχεδιασμοί. Αυτό για το οποίο μπορώ να σας διαβεβαιώσω είναι ότι η Κυπριακή Δημοκρατία αξιοποιεί το μομέντουμ που δημιουργείται για την ανάγκη επίσπευσης της απεξάρτησης της Ευρώπης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, μία κατάσταση που φέρνει στο επίκεντρο των συζητήσεων και τον «ενεργειακό διάδρομο» της Ανατολικής Μεσογείου με τη συνεργασία των χωρών της περιοχής. Την περασμένη Δευτέρα, στα Ιεροσόλυμα, αποφασίσαμε με τους ομολόγους μου της Ελλάδας και του Ισραήλ, κ. Κώστα Σκρέκα και κα Karine Elharrar, αντίστοιχα, στο πλαίσιο της τριμερούς συνεργασίας μας, να εντείνουμε τις διεργασίες για ενίσχυση της στρατηγικής μας συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας, ακριβώς διερευνώντας όλες τις επιλογές που έχουμε ενώπιόν μας για να μπορέσουμε να συμβάλουμε στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης, μέσω νέων υποδομών και οδεύσεων προμήθειας ενέργειας. Κάτι που ταυτόχρονα σημαίνει την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των φυσικών μας πόρων προς όφελος των χωρών μας και της ευημερίας και ασφάλειας της ευρύτερης περιοχής.

• Κατά τη διάρκεια της τριμερούς συζητήσατε, όπως ανακοινώθηκε, τη δημιουργία ενός διαδρόμου μεταφοράς LNG από την περιοχή μας προς την Ευρώπη, με τερματικό σταθμό μάλιστα που θα δημιουργηθεί στην Κύπρο. Τι περισσότερο μπορείτε να μας πείτε;

• Ένας διάδρομος μεταφοράς φυσικού αερίου ανέκαθεν ήταν μία από τις υπό διερεύνηση υποδομές σε ό,τι αφορά στην αξιοποίηση των ενεργειακών μας πόρων, αλλά και στην ενδυνάμωση του ρόλου ης Κύπρου στους ενεργειακούς σχεδιασμούς της ΕΕ και της περιφέρειας. Η πρόταση η οποία κατατέθηκε στην τριμερή, αφορά την εγκατάσταση ενός πλωτού σταθμού υγροποίησης φυσικού αερίου (FLNG) στην Κύπρο. Το αέριο θα μεταφέρεται με αγωγό από τα κοιτάσματα που διαχειρίζεται η ελληνική εταιρεία Energean, και αναμένεται να επιβεβαιωθούν τις επόμενες εβδομάδες, στην ΑΟΖ του Ισραήλ και από τον σταθμό FLNG θα καταλήγει με πλοία σε σταθμούς επαναεριοποίησης στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα που θέτει η εταιρεία, οι υποδομές αυτές θα μπορούσαν να είναι έτοιμες το 2^ο εξάμηνο του 2026. Η πρόταση αποτελεί μία θετική εξέλιξη δεδομένων των συγκυριών, είναι όμως πρώιμη. Αναμένουμε τις επόμενες εβδομάδες λεπτομερή πληροφόρηση αναφορικά με τις διαθέσιμες ποσότητες φυσικού αερίου, αλλά και την αναλυτική πρόταση της εταιρείας για να μπορέσουμε με τα αρμόδια Υπουργεία και τους τεχνικούς μας συμβούλους να αξιολογήσουμε τα πλεονεκτήματα μιας τέτοιας λύσης για την Κύπρο. Τα οφέλη εστιάζονται στην ενεργειακή ασφάλεια, στην ενδεχόμενη αξιοποίηση των υποδομών για μεταφορά του κυπριακού φυσικού αερίου, στην αύξηση των θέσεων εργασίας και εμπειρογνωμοσύνης στον τομέα της ενέργειας, ενώ θα μπορούσε να αποτελέσει και μία εναλλακτική πηγή ενέργειας για τη ΔΕΦΑ.

• Ποιες τεχνολογίες είναι οι πιο βιώσιμες αναφορικά με την αξιοποίηση τού κυπριακού φυσικού αερίου;

• Όπως γνωρίζετε, στο τραπέζι βρίσκεται η μεταφορά του κυπριακού φυσικού αερίου με αγωγό προς τα τερματικά της Αιγύπτου, αλλά και η κατασκευή του αγωγού EastMed, ένα έργο που στηρίζεται και από την ΕΕ και το οποίο είναι υπό αξιολόγηση. Η περίπτωση του αγωγού από το «Αφροδίτη» στην Αίγυπτο εξετάζεται από τις τεχνικές ομάδες των δύο χωρών, στο πλαίσιο της διμερούς μας συνεργασίας και του Σχεδίου Ανάπτυξης του κοιτάσματος που κατατέθηκε από τους αδειούχους. Για να καταλήξουμε σε συμπεράσματα σε σχέση με τη βιωσιμότητα των επιλογών, θα πρέπει πρώτα να ολοκληρωθούν μελέτες που γίνονται.

• Πότε θα υπάρχει τελική εικόνα για τον EastMed; Η κα Νούλαντ ήταν ξεκάθαρη, είπε ότι αυτός ο αγωγός δεν αποτελεί λύση, γιατί είναι πολύ ακριβός, οικονομικά μη βιώσιμος και θα καθυστερήσει πολύ η κατασκευή του. Ποια η θέση σας;

• Τόσο η Κύπρος όσο και οι υπόλοιπες εμπλεκόμενες χώρες (Ισραήλ, Ελλάδα και Ιταλία) έχουν εκφράσει την πολιτική τους στήριξη στο εν λόγω έργο, η οποία όμως από μόνη της δεν θα καθορίσει κατά πόσο ο αγωγός είναι υλοποιήσιμος ή όχι. Σε αυτό το στάδιο είμαστε εν αναμονή της μελέτης βιωσιμότητας του αγωγού. Την τελική απόφαση για το κατά πόσο είναι βιώσιμος, δεν θα τη λάβουμε εμείς αλλά ο φορέας υλοποίησης του έργου, μέσω της αξιολόγησης των μελετών που πραγματοποιεί αυτή τη στιγμή και οι οποίες θα ολοκληρωθούν τέλος του τρέχοντος έτους, αρχές του επόμενου, καθώς και μέσω των συμβολαίων που θα εξασφαλίσει με αγοραστές φυσικού αερίου. Τα έως τώρα δεδομένα συνηγορούν ότι στην περίπτωση του EastMed θα απαιτηθούν μεγαλύτερες ποσότητες φυσικού αερίου από τις μέχρι σήμερα μη δεσμευμένες ανακαλύψεις ώστε το έργο να καταστεί βιώσιμο, αλλά η παγκόσμια ενεργειακή κρίση ενδεχομένως να ευνοήσει την επίσπευση νέων εξερευνήσεων. Να υπενθυμίσω ότι το έργο αυτό θα έχει την ικανότητα να μετατραπεί σε αγωγό μεταφοράς καθαρού υδρογόνου, επεκτείνοντας τη ζωή και τη βιωσιμότητά του.

• Σε πόσα χρόνια μπορεί να γίνει πραγματικότητα ο «διάδρομος της Ανατολικής Μεσογείου»; Και σε τι ποσοστό μπορεί να αντικαταστήσει αυτός ο διάδρομος το ρωσικό αέριο στην Ευρώπη;

• Ένα μέρος του διαδρόμου αυτού λειτουργεί εδώ και χρόνια, δεδομένου ότι η Αίγυπτος παράγει φυσικό αέριο την τελευταία 50ετία και μικρές ποσότητες LNG εξάγονται και σε ευρωπαϊκές χώρες. Η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου διαθέτει σήμερα σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου, με προοπτική να αυξηθούν, αφού οι ερευνητικές δραστηριότητες συνεχίζονται και το ενδιαφέρον των εταιρειών παραμένει υψηλό και, λόγω της ενεργειακής κρίσης, ενδέχεται να αυξηθεί. Να υπενθυμίσω ότι στην περίπτωση της Κύπρου αδειοδοτήσαμε πρόσφατα το τεμάχιο 5 της Κυπριακής ΑΟΖ στην κοινοπραξία ExxonMobil/Qatar Energy, γεγονός που δείχνει εμπιστοσύνη όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και στις προοπτικές της ΑΟΖ της, ενώ σύντομα επαναρχίζει τη γεωτρητική της δραστηριότητα και η κοινοπραξία ΕΝΙ-Total. Η κατάσταση ευνοεί τις συνέργειες για δημιουργία υποδομών και την περαιτέρω εξερεύνηση και πάνω σε αυτό εργαζόμαστε εντατικά, σε συνεργασία με όλους τους εταίρους μας.

• Σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι συζητήσεις με το Ισραήλ, σε σχέση με το Αφροδίτη/Ισάι; Εάν καταλήξει σε αδιέξοδο αυτός ο διάλογος τι θα γίνει με το κοίτασμα;

• Η Κύπρος και το Ισραήλ έχουν ήδη συμφωνήσει, μέσω της κοινής επιστολής των Υπουργών Ενέργειας, που στάλθηκε στους αδειούχους του Αφροδίτη και του Yishai τον Μάρτιο του 2021, να προχωρήσουν στην τάχιστη επίλυση του θέματος στη βάση μιας θεσμοθετημένης διαδικασίας. Για τον σκοπό αυτό και οι δύο χώρες έχουν ειδικές ομάδες διαπραγμάτευσης, στις οποίες συμμετέχουν εμπειρογνώμονες που ασχολούνται με τις τεχνικές και νομικές πτυχές της διαδικασίας. Στο πλαίσιο της τελευταίας Τριμερούς, οι δύο Υπουργοί Ενέργειας ηγηθήκαμε συνάντησης των αντιπροσωπειών Κύπρου και Ισραήλ, κατά την οποία συμφωνήσαμε με την ομόλογό μου κα Karine Elharrar, να συνεργαστούμε στενά για την εξεύρεση μιας αμοιβαία επωφελούς λύσης στο ζήτημα της Αφροδίτης-Yishai. Ως εκ τούτου θα εκπονηθεί οδικός χάρτης από τις ομάδες διαπραγμάτευσης, οι οποίες αποτελούνται από εμπειρογνώμονες των δύο Υπουργείων και θα συνεδριάζουν σε μηνιαία βάση. Επιπλέον, και οι Υπουργοί θα πραγματοποιούμε τακτικές συναντήσεις, προκειμένου να βεβαιωθούμε ότι θα εξευρεθεί γρήγορα η βέλτιστη λύση. Ως πρώτο βήμα της προσπάθειάς μας, θα οριστεί ένας εμπειρογνώμονας, του οποίου το αντικείμενο εργασίας και το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσής της, θα καθοριστεί από τις ομάδες διαπραγμάτευσης. Είμαστε βέβαιοι ότι η στενή παρακολούθηση της διαπραγματευτικής διαδικασίας, με την υποστήριξη ενός ειδικού, θα οδηγήσει τελικά σε θετικό αποτέλεσμα. Παράλληλα με τη διαδικασία αυτή, οι συζητήσεις του Υπουργείου μας με τις εταιρείες του Αφροδίτη συνεχίζονται, για οριστικοποίηση του τελικού και βέλτιστου πλάνου ανάπτυξης του κοιτάσματος.

• Μπορούμε να αξιοποιήσουμε τα κυπριακά κοιτάσματα για τις εγχώριες ανάγκες μας;

• Οι ποσότητες φυσικού αερίου που απαιτούνται για την κάλυψη των αναγκών της κυπριακής αγοράς είναι πολύ μικρές και, ως εκ τούτου, από μόνες τους δεν μπορούν να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα της ανάπτυξης των κοιτασμάτων εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Είναι για αυτό τον λόγο που θα πρέπει προηγουμένως να διασφαλιστούν οι εξαγωγές φυσικού αερίου από αυτές τις ανακαλύψεις και, ακολούθως, να διερευνηθεί ο τρόπος κάλυψης των εγχώριων αναγκών, κάτι το οποίο αποτελεί προτεραιότητα για εμάς και βρίσκεται στην ατζέντα των συζητήσεών μας με τους αδειούχους μας.

• Προλαβαίνουμε να αξιοποιήσουμε τα κυπριακά κοιτάσματα ή χάσαμε το τρένο λόγω της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ, των γεωπολιτικών εξελίξεων και του επιπλέον κόστους να βγει το αέριο από τα μεγάλα βάθη της Ανατολικής Μεσογείου;

• Το φυσικό αέριο έχει σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει κατά τις επόμενες δεκαετίες, καθότι αποτελεί το καύσιμο γέφυρα που θα οδηγήσει στην κλιματική ουδετερότητα το 2050. Δεν θεωρώ ότι χάσαμε το τρένο. Αντιθέτως το ενδιαφέρον των εταιρειών έρευνας και εξόρυξης για την ΑΟΖ μας, η αναζήτηση εκ μέρους της Ευρώπης νέων αγορών φυσικού αερίου για απεξάρτηση από τη Ρωσία και η αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για τον ενεργειακό διάδρομο μεταφοράς αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο, δημιουργεί ευκαιρίες για την αξιοποίηση των κυπριακών κοιτασμάτων. Ωστόσο, καθοριστικός παράγοντας για τη διαμόρφωση του σχεδιασμού θα είναι τα ευρήματα των γεωτρήσεων των κοινοπραξιών Exxon/Qatar Energy και ΕΝΙ – Total που έχουν διεξαχθεί ή και προγραμματίζονται εντός του 2022.

• Πότε θα γίνουν οι γεωτρήσεις ENI-Total;

• Αναμένουμε τον καθορισμό του ακριβούς χρονοδιαγράμματος, το οποίο περιλαμβάνει δύο γεωτρήσεις για φέτος. Όπως μας έχει ενημερώσει η κοινοπραξία, η πρώτη γεώτρηση θα ξεκινήσει τις επόμενες εβδομάδες, εντούτοις η ακριβής χρονική στιγμή έναρξης της γεώτρησης εξαρτάται από την αποδέσμευση του γεωτρύπανου από τις γεωτρητικές εργασίες που διεξάγει στην Αίγυπτο.

• Πότε θα γνωρίζουμε τις ποσότητες φυσικού αερίου στο τεμάχιο «10»;

• Προέχει η ολοκλήρωση της αξιολόγησης των αποτελεσμάτων και των δεδομένων που λήφθηκαν από τη γεώτρηση αξιολόγησης. Σίγουρα πριν από την ολοκλήρωση της εργασίας αυτής, η οποία θα μας δώσει ακριβή και αξιόπιστα δεδομένα, δεν αναμένεται οποιαδήποτε ανακοίνωση.

• Ποιοι είναι σήμερα οι στρατηγικοί συνεργάτες μας στα ενεργειακά;

• Καταρχάς οι εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται στην Κυπριακή ΑΟΖ, οι οποίες έχουν εμπιστευτεί την Κυπριακή Δημοκρατία και επενδύουν στα κοιτάσματα της χώρας μας. Στρατηγικοί συνεργάτες μας είναι επίσης το Ισραήλ, η Ελλάδα και η Αίγυπτος, χώρες με τις οποίες έχουμε συνάψει διμερείς και τριμερείς συμφωνίες τόσο για το φυσικό αέριο όσο και για ηλεκτρικές διασυνδέσεις. Οι ΗΠΑ, βεβαίως, στο πλαίσιο του σχήματος 3+1 και, φυσικά, η ΕΕ, η οποία έχει επενδύσει πέραν των €500 εκατ. την επόμενη επταετία για την πράσινη ενεργειακή μετάβαση της Κύπρου και πέραν των €657 εκατ. για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου – Ελλάδας - Ισραήλ. Στους στρατηγικούς μας εταίρους περιλαμβάνονται και οι χώρες μέλη του East Mediterranean Gas Forum - EMGF (Αίγυπτος, Ελλάδα, Γαλλία Ισραήλ, Ιταλία, Ιορδανία και Παλαιστίνη), του οποίου προεδρεύει φέτος η Κύπρος. Ο οργανισμός αυτός έχει ήδη επιτύχει να φέρει κοντά πέρα από τις χώρες μέλη και τις κυβερνήσεις τους, και άλλους εταίρους όπως παραγωγούς και εξαγωγείς φυσικού αερίου, επενδυτές και χρηματοδοτικούς φορείς, οι οποίοι εργάζονται για βιώσιμη ανάπτυξη της περιφερειακής αγοράς φυσικού αερίου, κάτι που ελαχιστοποιεί τους τεχνικούς, οικονομικούς και πολιτικούς κινδύνους.

• Οι Αμερικανοί συμπεριλαμβάνουν και την Τουρκία στις χώρες που θα συνεργαστούν με την Ελλάδα, το Ισραήλ, την Αίγυπτο και την Κυπριακή Δημοκρατία σε αυτό το ευρύτερο ενεργειακό πλαίσιο. Βλέπετε αυτή την προοπτική; Είναι ρεαλιστική;

• Με τη λύση του κυπριακού ασφαλώς και θα μπορούσε να ξεκλειδώσει για αξιολόγηση και αυτή η επιλογή. Οι αλλαγές στο ευρύτερο γεωπολιτικό περιβάλλον καθιστούν ακόμη πιο επιτακτική την εξεύρεση λύσης στο εθνικό μας ζήτημα και ελπίζουμε η διεθνής κοινότητα να συνδράμει στην προσπάθεια για μία δίκαιη πολιτική διευθέτηση στη χώρα μας. Η λύση του κυπριακού θα διευρύνει τις επιλογές σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένου και του ενεργειακού. Πρέπει να αναφέρω, ωστόσο, ότι η οποιαδήποτε πρόταση για υποδομές τεθεί στο τραπέζι θα πρέπει να τύχει αξιολόγησης τόσο όσον αφορά στην οικονομική βιωσιμότητά της όσο και τη δυνατότητά της να μειώσει την εξάρτηση της Ευρώπης από τρίτες χώρες.

• Η επαναπροσέγγιση Τουρκίας – Ισραήλ επηρεάζει τις κυπροϊσραηλινές σχέσεις στον ενεργειακό τομέα;

• Σε καμία περίπτωση. Με το Ισραήλ έχουμε αναπτύξει μία αμοιβαία και ειλικρινή φιλία και η σχέση αυτή δεν επηρεάζεται από την όποια βελτίωση των σχέσεων Ισραήλ και Τουρκίας. Όπως επαναλάβαμε και στην πρόσφατη τριμερή με την Υπουργό Ενέργειας του Ισραήλ, οι χώρες μας είναι πραγματικοί εταίροι στην Ανατολική Μεσόγειο. Αντιμετωπίζουμε παρόμοιες προκλήσεις και ο τομέας της ενέργειας είναι μία από αυτές. Άλλωστε αυτό αποδεικνύει και η διερεύνηση κοινών υποδομών για αξιοποίηση του φυσικού αερίου, η προώθηση του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης των δύο χωρών, η ενεργή συμμετοχή μας στο EMGF και η περαιτέρω ενίσχυση της δέσμευσης των χωρών μας για ένα πιο πράσινο και βιώσιμο μέλλον στην Ανατολική Μεσόγειο.

• Πώς ακριβώς αλλάζει τους κανόνες του παιγνιδιού για την ενεργειακή ασφάλεια και την παροχή ενέργειας στις ευρωπαϊκές αγορές, ο EuroAsia Interconnector;

• Η ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ παρέχει τη δυνατότητα στην Ευρώπη να προμηθεύεται ενέργεια από την Κύπρο και την περιφέρεια, συμπεριλαμβανομένης της πράσινης ενέργειας, διασφαλίζοντας τον ενεργειακό εφοδιασμό της και υποβοηθώντας την στην υλοποίηση των κλιματικών και ενεργειακών της στόχων για το 2030 και 2050. Αντίστοιχα η Κύπρος θα μπορεί και η ίδια να προμηθεύεται πράσινη ενέργεια από ξένες αγορές, ενώ ταυτόχρονα, το καλώδιο θα διασφαλίζει τη σταθερότητα του δικτύου, επιτρέποντας μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, καθώς και την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας μας. Παράλληλα, η εμπλοκή της Κύπρου και της Ελλάδας στο έργο, δύο χωρών μελών της ΕΕ, διασφαλίζει την απρόσκοπτη παροχή ηλεκτρισμού προς την Ευρώπη και, συνεπώς και τη δική τους ενεργειακή ασφάλεια, ειδικά σε περιόδους αστάθειας, κάτι που καθίσταται απόλυτα κατανοητό θεωρώ κατά την παρούσα κρίση λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Οι σημερινές συγκυρίες κατέδειξαν ότι είναι πρωτίστως σημαντικό να είμαστε ικανοί να στηριζόμαστε στον εαυτό μας, διαφυλάττοντας τη δική μας ενεργειακή ασφάλεια.

• Πώς πάνε οι εργασίες για τις υποδομές που φτιάχνονται για να φέρουμε στην Κύπρο φυσικό αέριο; Πότε θα έρθει φυσικό αέριο στην Κύπρο;

• Όπως γνωρίζετε υπήρξε αίτημα του εργολάβου για αύξηση της τιμής του συμβολαίου, λόγω της αύξησης του πληθωρισμού και των τιμών των υλικών και του εξοπλισμού. Η ΕΤΥΦΑ έχει προβεί σε όλες τις ενδεδειγμένες διαδικασίες και έχει υποβάλει αίτημα στην Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων για λήψη σχετικής απόφασης. Θα ήθελα να σημειώσω ότι ο εργολάβος συνεχίζει τις εργασίες τόσο στο ναυπηγείο στην Κίνα για την μετατροπή του πλοίου όσο και στην περιοχή του Βασιλικού, στην οποία θα κατασκευαστούν οι χερσαίες και θαλάσσιες υποδομές, ενώ έχει καθορίσει ως νέα ημερομηνία παράδοσης του έργου την 31η Ιουλίου 2023.

• Γιατί είναι περιορισμένη η χρήση των ΑΠΕ στην Κύπρο σε σχέση με άλλες χώρες, οι οποίες έχουν λιγότερο ήλιο;

• Να σημειώσω καταρχάς ότι η χώρα μας έχει ξεπεράσει τους δεσμευτικούς στόχους για το 2020. Καταφέραμε να έχουμε συνολική συνεισφορά ΑΠΕ 17% στην τελική κατανάλωση ενέργειας, αντί 13% που ήταν ο στόχος, ένα επίτευγμα καθόλου αμελητέο εάν λάβουμε υπόψη ότι είμαστε μια χώρα με μοναδικά χαρακτηριστικά και αντικειμενικές δυσκολίες, όπως η έλλειψη ηλεκτρικής διασύνδεσης, το περιορισμένο αιολικό δυναμικό, η έλλειψη υδάτινων πόρων για παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας και το υψηλό κόστος των φωτοβολταϊκών μέχρι το 2015, συνθήκες που εμπόδιζαν τη γρήγορη ανάπτυξη ΑΠΕ. Με τις επικρατούσες συνθήκες στην οικονομία λόγω της κρίσης, αλλά και στην οικονομία της ενέργειας ειδικότερα μέχρι το 2014-2015, ήταν αδύνατο να προχωρήσουμε με τους ρυθμούς ενσωμάτωσης ΑΠΕ που άλλες ευρωπαϊκές χώρες προχωρούσαν. Κι αυτό γιατί οι χώρες αυτές επένδυσαν σε άλλες, φθηνότερες πηγές ενέργειας απ’ ότι η ηλιακή ενέργεια. Αν πάρουμε τον μέσο όρο της ΕΕ θα δούμε ότι η συνολική διείσδυση ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή το 2020 ανήλθε στο 37,48% με μόλις 5,22% από ηλιακή ενέργεια, με την Κύπρο να πετυχαίνει 6,10%. Αυτό που βλέπουμε είναι ότι η Ευρώπη, την προηγούμενη δεκαετία, επένδυσε περισσότερο στην αιολική ενέργεια, διότι ήταν η πιο έτοιμη τεχνολογία για να προχωρήσει και η πιο ανταγωνιστική σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα. Από το 2015 και μετά δώσαμε σημαντική ώθηση στην ηλιακή τεχνολογία και το αποτέλεσμα είναι μετρήσιμο, καθώς η Κύπρος σήμερα τοποθετείται ανάμεσα στα πέντε πρώτα κράτη με τα υψηλότερα ποσοστά διείσδυσης ηλιακής ενέργειας στην ηλεκτροπαραγωγή από το 2013 και μετά. Ωστόσο οι στόχοι μας για το 2030 θα είναι πολύ πιο φιλόδοξοι και έργα όπως η ηλεκτρική διασύνδεση και συστήματα αποθήκευσης αναμένεται ότι θα επιτρέψουν πολύ μεγαλύτερη αύξηση του ποσοστού στο ενεργειακό μας μείγμα.

• Και πώς προχωρούμε απ εδώ και πέρα; Έχουμε λύσει το θέμα της αποθήκευση της ηλιακής/πράσινης ενέργειας;

• Ο στόχος μας είναι η επιτάχυνση της πολυσχιδούς ενεργειακής στρατηγικής μας, ένας σημαντικός άξονας της οποίας είναι η προώθηση σχεδίων χορηγιών για να ενισχύσουμε τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις να εντάξουν τις ΑΠΕ και να προχωρήσουν σε ενεργειακή αναβάθμιση των υποδομών τους. Το 2021 τα σχέδια αυτά ξεπέρασαν τα €40 εκατ., ενώ φέτος θα ξεπεράσουν τα €90 εκατ. Ταυτόχρονα προωθούμε σχέδιο χορηγιών ύψους €80 εκατ. για δημιουργία συστημάτων αποθήκευσης, ενώ η ωρίμανση έργων όπως η ηλεκτρική διασύνδεση και το άνοιγμα της αγοράς θα ενισχύσουν την προσπάθεια ένταξης ακόμη περισσότερων ΑΠΕ. Έχουν τεθεί γερές βάσεις τα τελευταία χρόνια, οι οποίες έχουν ωριμάσει τις συνθήκες για ένταξη περισσότερων ΑΠΕ στο ενεργειακό μας μείγμα.

Δημοσίευση εφ. «Πολίτης», 17/4/2022